Herhangi bir bilgisayarda, disk üzerinde işlemler yaparken karşınıza disk bölüm tablosu çıkar. Peki bu ne işe yarıyor? Gelin, “Disk Bölüm Tablosu Nedir?” başlığını aşağıda sizlere teferruatlı olarak anlatalım.
İçindekiler
Disk Bölüm Tablosu Nedir?
Disk Bölüm Tablosu, işletim sistemi tarafından bir diskte tutulan ve o diskteki bölümleri hülasa şekilde ve teferruatlı şekilde tanımlayan bir tablodur. Bölüm tablosu ve bölüm haritası terimleri benzer terimlerdir ve birbirinin yerine kullanılabilir. Terim en yaygın olarak PC’lerde bir Ana Önyükleme Kaydının (MBR) bölüm tablosuyla ilişkilendirilir, ancak genel olarak bir disk sürücüsünü bölümlere ayıran diğer biçimlere atıfta bulunmak için kullanılabilir. Misal olarak:
- GUID Bölüm Tablosu (GPT)
- Apple Bölüm Haritası (APM)
- Bölüm Önyükleme Kaydı (VBR)
Eğer disk bölüm tablosunu anladıysak en yaygın kullanılan MBR ile GPT’yi anlatabiliriz.
GUID Bölüm Tablosu (GPT)
GUID Bölüm Tablosu (GPT), genel olarak Benzersiz Tanımlayıcılar (GUID’ler) kullanan bir bölüm tablosudur. Intel tarafından IA-64 mimarili sistemler için tasarlanmıştır. Peki ya neden sadece onun için tasarlandı? Çünkü, IA-64 mimarisi sunucu bilgisayarları içindir ve bu sistemlerde yüksek kapasiteli sabit diskler kullanılması gerekiyor. Bunun haricinde Intel, IA-64 mimarisinde dünyada bir ilk yaparak BIOS yerine sadece IBI (Intel Boot Initiative) ile çalışabilen bir mimari yapmıştır. IBI’in adı, IA-64 mimarili cihazlar çıktığında EFI (Genişletilebilir Yazılım Arayüzü) ile değişmiştir. 2005 senesinde ise Intel’in tekelinden çıkarılarak, UEFI (Birleşik Genişletilebilir Yazılım Arayüzü) olarak ikinci kez adı değiştirilir ve bu ada sahip ilk EFI spesifikasyonu olan UEFI 2.0 sürümü (2006 senesinde) çıkar. Peki neden IBI’ye ihtiyaç duyuldu? Çünkü, BIOS yalnızca MBR desteklidir ve GPT ile uyumsuzdur. Bu da GPT bir diskten BIOS ile önyükleme işlemi yapılamaz demektir. GPT’nin çıkma sebebi ise MBR’nin 2.2 TB hududur. 2.2 TB üstü kapasite de bir diski yalnızca bölümlere bölerek kullanabiliyorsunuz. GPT ile bu sorun çözülmüştür.
Ana Önyükleme Kaydı (MBR)
Ana önyükleme kaydı (MBR), sabit diskler veya çıkarılabilir sürücüler gibi bölümlenmiş bilgisayar yığın depolama aygıtlarının en başında, IBM PC uyumlu sistemlerle ve daha fazlasıyla kullanılması maksat edilen bir bölüm tablosudur. İlk olarak, 1983 senesinde IBM tarafından IBM PC DOS 2.0 ile tanıtıldı. Dünyada en çok MBR desteklenir. Çoğu gömülü sistem hâlâ GPT desteğinden yoksundur.
İşletim Sistemleri
İşletim sistemleri kurarken bu mesele mühimdir. UEFI için GPT bir diske kurma mecburiyeti yoktur ancak Windows gibi bazı işletim sistemleri kurulum ekranında zorunlu tutar. Windows tarafından GPT desteği, ilk olarak Windows NT 5.0 (Windows 2000 ailesi) ile gelmiştir. Yani, 20. asırdan (1999 senesinden) beri NT tabanlı Windows’lar destekliyor. Fakat, IA-32 sürümleri resmi şekilde UEFI olarak kurulamaz. Kurulabilmesi için Windows Vista gibi sürümlerden bazı dosyalar alınmalı ve modifiye edilmelidir. Bunun sebebi ise o zaman UEFI’nin IA-64 haricinde bir mimari için portunun bulunmamasıdır. Ayrıca GPT için, DOS ve Linux dağıtımlarında senelerce kullanılan Fdisk yazılımı yerine DiskPart adı verilen yeni bir disk yöneticisi ile değiştirilmiştir. Resmi olarak ilk UEFI destekleyen Windows sürümü Windows XP’nin IA-64 sürümüdür. Ondan sonra Windows 2000’nin Server sürümlerinin Limited Edition’ı çıkmıştır. Bu sürümler sadece IA-64 içindir. x86_64 içinse Windows Vista RTM ile gelmiştir (Microsoft, her ne kadar SP1 ile geldi dese de bu doğru değildir. Niçin RTM sürümde olduğu halde yok dediklerine dair resmi bir açıklama hiçbir zaman yapılmadı). IA-32 için UEFI desteği ise aslında Windows Vista ile gelecekti fakat kaldırıldı. RTM sürüm olarak Windows 8 ile gelmiştir.
Bu makalemizde sizlere “Disk Bölüm Tablosu Nedir?” başlığını anlattık. Peki siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlar kısmına yazabilirsiniz. Ayrıca ilginizi çekebilecek olan “PA-RISC Nedir?” adlı makalemizi başlığın üzerine tıklayarak okuyabilirsiniz.
Kaynak:
https://en.m.wikipedia.org/wiki/UEFI
